7. วัสสสูตร

ว่าด้วยอันตรายของฝน 5 ประการ

[197] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อันตรายของฝน (ฝนแล้ง) ซึ่งพวกหมอ
ดูรู้ไม่ได้สายตาของพวกหมอดูหยั่งไม่ถึง 5 ประการนี้ 5 ประการเป็นไฉน ? คือ
เตโชธาตุเบื้องบน อากาศกำเริบ เมฆที่เกิดขึ้นย่อมกระจายไปเพราะเตโชธาตุ
กำเริบนั้น นี้เป็นอันตรายของฝนข้อที่ 1 ซึ่งพวกหมอดูรู้ไม่ได้ สายตา
ของพวกหมอดูหยั่งไม่ถึง อีกประการหนึ่ง วาโยธาตุเบื้องบน อากาศกำเริบ
เมฆที่เกิดขึ้นย่อมกระจายไป เพราะวาโยธาตุกำเริบนั้น นี้เป็นอันตรายของ
ฝนข้อที่ 2 ซึ่งพวกหมอดูรู้ไม่ได้ สายตาของพวกหมอดูหยั่งไม่ถึง อีก-
ประการหนึ่ง อสุรินทราหูเอาฝ่ามือรับน้ำแล้วทิ้งลงในมหาสมุทร นี้เป็น
อันตรายของฝนข้อที่ 3 ซึ่งพวกหมอดูรู้ไม่ได้ สายตาของพวกหมอดูหยั่ง
ไม่ถึง อีกประการหนึ่ง วัสสวลาหกเทวบุตรประมาทเสีย นี้เป็นอันตราย
ของฝนข้อที่ 4 ซึ่งพวกหนอดูรู้ไม่ได้ สายตาของพวกหมอดูหยั่งไม่ถึง
อีกประการหนึ่ง พวกมนุษย์ไม่ตั้งอยู่ในธรรม นี้เป็นอันตรายของฝนข้อ
ที่ 5 ซึ่งพวกหมอดูรู้ไม่ได้ สายตาของพวกหมอดูหยั่งไม่ถึง.
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อันตรายของฝน 5 ประการนี้แล ซึ่งพวกหมอ
ดูรู้ไม่ได้ สายตาของพวกหมอดูหยั่งไม่ถึง.
จบวัสสสูตรที่ 7

อรรถกถาวัสสสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในวัสสสูตรที่ 7 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า เนมิตฺตา ได้แก่ นักพยากรณ์ [หมอดู]. บทว่า เตโชธาตุ
ปกุปฺปติ ได้แก่ กองของไฟใหญ่เกิดขึ้น. บทว่า ปาณินา อุทกํ
ปฏิจฺฉิตฺวา ได้แก่ เอามือกว้างประมาณ 300 โยชน์ รับน้ำที่ตั้งขึ้นตามฤดู.
บทว่า ปมตฺตา โหนฺติ ได้แก่ เป็นผู้ประมาท คือ ปราศจากสติ เพราะ
มัวเมาในการเล่นของตนเสีย. จริงอยู่ เมื่อพวกเขามีจิตคิดว่า พวกเราจะเริงฤดี
ของตน ฝนย่อมตก แม้มิใช่ฤดูกาล เพราะไม่มีจิตคิดอย่างนั้นฝนจึงตก. ทรง
หมายถึงข้อนั้นจึงตรัสดังนี้ว่า ถึงแม้ในฤดูกาลฝนก็ไม่ตก.
จบอรรถกถาวัลสสูตรที่ 7

8. วาจาสูตร^*

ว่าด้วยองค์แห่งวาจาสุภาษิต 5 ประการ

[198] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย วาจาประกอบด้วยองค์ 5 ประการ
เป็นวาจาสุภาษิต ไม่เป็นทุพภาษิต และเป็นวาจาไม่มีโทษ วิญญูชนไม่ติเตียน
องค์ 5 ประการเป็นไฉน ? คือวาจานั้นย่อมเป็นวาจาที่กล่าวถูกกาล 1 เป็น
วาจาที่กล่าวเป็นสัจ 1 เป็นวาจาที่กล่าวอ่อนหวาน 1 เป็นวาจาที่กล่าว
ประกอบด้วยประโยชน์ 1 เป็นวาจาที่กล่าวด้วยเมตตาจิต 1 ดูก่อนภิกษุ
ทั้งหลาย วาจาประกอบด้วยองค์ 5 ประการนี้แล เป็นวาจาสุภาษิต ไม่เป็น
ทุพภาษิต และเป็นวาจาไม่มีโทษ วิญญูชนไม่ติเตียน.
จบวาจาสูตรที่ 8
* สูตรที่ 8-9 อรรถกถาว่าง่ายทั้งนั้น.